Car Aleksy I Romanow (ur. 19 marca 1629, zm. 29 stycznia 1676) był rosyjskim carem z dynastii Romanowów, panującym od 1645 roku aż do swojej śmierci. Jego panowanie było okresem istotnych zmian wewnętrznych oraz konfliktów zewnętrznych, które wpłynęły na kształtowanie się Rosji jako mocarstwa wschodnioeuropejskiego.

Aleksy był synem Michała I, pierwszego cara z dynastii Romanowów, i po objęciu tronu w młodym wieku skupił się na wzmocnieniu władzy centralnej i roli cerkwi prawosławnej w państwie. Jego panowanie charakteryzowało się dążeniem do reform w różnych sferach życia państwowego, m.in. w administracji, sądownictwie oraz wojskowości, co miało na celu unowocześnienie Rosji i zwiększenie jej siły na arenie międzynarodowej.

Jednym z najważniejszych wydarzeń czasów jego panowania była tzw. powstanie Chmielnickiego (1648–1654), które znacznie wpłynęło na relacje rosyjsko-polskie, a w konsekwencji doprowadziło do wojen z Rzeczpospolitą Obojga Narodów. Car Aleksy I aktywnie angażował się w te konflikty, co ostatecznie zaowocowało podpisaniem ugody perejasławskiej w 1654 roku i przyłączeniem lewobrzeżnej Ukrainy wraz z Kijowem do Rosji.