NSZZ „Solidarność” został założony w sierpniu 1980 roku jako niezależny związek zawodowy w Polsce, stanowiący odpowiedź na coraz bardziej niezadowoloną atmosferę społeczną w kraju, wynikającą z narastających problemów gospodarczych, społecznych i politycznych. Jego powstanie było także skutkiem reakcji na represyjne działania władz komunistycznych, w szczególności zwolnienie z pracy Anny Walentynowicz, działaczki związkowej, co doprowadziło do strajku w Stoczni Gdańskiej.

NSZZ „Solidarność” szybko stał się masowym ruchem społecznym, przyciągającym miliony członków, zarówno pracowników, jak i intelektualistów. Ruch ten nie tylko domagał się poprawy warunków pracy i życia, ale także postulował demokratyzację państwa i otwarcie na wolność słowa oraz pluralizm polityczny.

III Rzeczpospolita powstała w wyniku procesów transformacji politycznej i gospodarczej, które miały miejsce na przełomie lat 80. i 90. w Polsce oraz w innych krajach bloku wschodniego. Kluczowym wydarzeniem było częściowo wolne wybory parlamentarne w Polsce w 1989 roku, które doprowadziły do powołania rządu niekomunistycznego. W wyniku porozumień Okrągłego Stołu między władzami komunistycznymi a opozycją, a także masowych protestów społecznych, doszło do przekształcenia systemu politycznego z autorytarnego reżimu komunistycznego w system demokratyczny.

W efekcie, 4 czerwca 1989 roku odbyły się pierwsze częściowo wolne wybory do Sejmu, które przyniosły zwycięstwo opozycji, a następnie doprowadziły do wyboru Tadeusza Mazowieckiego, lidera opozycji, na premiera, co symbolicznie zakończyło komunistyczne rządy w Polsce. Ten proces transformacji politycznej otworzył drogę do pełnej niepodległości i demokracji, tworząc III Rzeczpospolitą.